Instellingen



Stichtingen

 

Lange tijd waren er twee stichtingen gewijd aan de nagedachtenis van Brunner: Het Internationaal Constantin Brunner Instituut in Den Haag (opgericht in 1947) en de Constantin Brunner Stichting in Hamburg (opgericht in 1975, opgeheven in 2021). Beide stichtingen publiceerden Brunners geschriften, bevorderden secundaire literatuur over Brunner en organiseerden lezingen. Deze werkzaamheden worden sinds 2021 uitsluitend door het ICBI voortgezet.

 

Internationaal Constantin Brunner Instituut (ICBI), Den Haag

 

Dr. Jürgen Stenzel

Friedensstrasse 13

D - 37083 Göttingen

Tel. (+49) (0)551-5314993

stenzel@constantinbrunner.net

 

Doel van het ICBI is enerzijds het herdrukken en publiceren van het werk van de filosoof Constantin Brunner (1862-1937), dat voor een groot deel werd vernietigd gedurende het nationaalsocialistisch bewind in Duitsland. Anderzijds richt het ICBI zich op de verspreiding en bestudering van zijn ideeën en gedachten op het gebied van wetenschap, filosofie, kunst en literatuur. Voor een constructieve benadering van maatschappelijke en religieuze vraagstukken, kan juist de praktische filosofie van Brunner van grote betekenis zijn.

 

Het ICBI is in 1947 opgericht door vrienden, volgelingen en bewonderaars van Brunner en sedert 1950 als culturele stichting geregistreerd (Kamer van Koophandel #41152272). In 1983 is de stichting erkend als algemeen nut beogende instelling (ANBI, fiscaal nummer 8052.51.650).

 

Voorzitters:

1947-51 Lothar Bickel

1951-68 George Goetz

1968-81 Walter Bernard

1981-90 Israel Eisenstein

1990-2006 Hans Raphael Goetz

Sinds 2006 Jürgen Stenzel

 

Tot 2008 beheerde het ICBI Brunners nalatenschap en een deel van de inrichting van zijn laatste werkkamer. Het archiefdeel is inmiddels overgedragen aan het Leo Baeck Instituut in het Joods Museum in Berlijn, waar het voor het publiek toegankelijk is gemaakt (hier). Het Joods Museum in Berlijn bewaart de inhoud van zijn werkkamer.

 

Het ICBI heeft de afgelopen decennia nieuwe uitgaves verzorgd van Brunners werken; verder zijn diverse vertalingen en commentaren verschenen (zie de bibliografie voor meer details). Van tijd tot tijd worden lezingen en bijeenkomsten georganiseerd en wordt onderzoek gestimuleerd. Voor zover passend binnen de budgettaire mogelijkheden, stelt het ICBI hiervoor middelen ter beschikking of sponsort het activiteiten die de doelstellingen van het Instituut ondersteunen. Ondersteund wordt ook wetenschappelijk onderzoek naar de Brunner-kring.

 

Constantin Brunner-Stiftung, Hamburg

 - Stichting ontbonden -

 

De Constantin Brunner-Stiftung is in 1975 opgericht door Leo Sonntag (Parijs) en Walter Bernard (New York) en werd tot 1993 geleid door Prof. Dr. Heinz Stolte. Sindsdien was Dr. Jürgen Stenzel voorzitter totdat de stichting eind 2021 werd opgeheven ten gunste van het ICBI.

 

De stichting bevordert het wetenschappelijk onderzoek naar en de discussie over het werk, het leven en de betekenis van de Duits-joodse filosoof Constantin Brunner (1862-1937), teneinde dit voor een breder publiek toegankelijk en begrijpelijk te maken. De nadruk lag op de praktische betekenis van Brunners denken voor een constructieve benadering van sociale en religieuze vraagstukken.

Archieven

 

De onderdelen van de Brunner-nalatenschap in het archief van het Internationaal Constantin Brunner Instituut (ICBI) en die in het archief van het Leo Baeck Instituut in New York bevonden, zijn in 2008 samengebracht in het archief van het Leo Baeck Instituut in het Joods Museum in Berlijn. Daardoor is in Berlijn een centrale plek ontstaan voor Brunner-onderzoek.

 

Voorts bevindt zich een grote verzameling van documenten en brieven uit de Brunnerkring in het Schweizerischen Literaturarchiv in Bern (Bickel-Brunner-Archiv).

 

Brunner-verzameling in Berlijn

 

Toen Brunner in 1933 uit Berlijn naar Nederland vluchtte kon hij maar een deel van zijn bezittingen meenemen. De inrichting van zijn laatste studeerkamer, waarin hij van 1933 tot 1937 werkte, is gedeeltelijk bewaard gebleven. Behalve zijn bureau betreft dit een aantal sculpturen en schilderijen, die zich nu eveneens in het Joods Museum in Berlijn bevinden.

 

The written bequest of Brunner could be saved in the Netherlands from the Nazis; other parts arrived later at the Leo Baeck Institute in New York. In The Hague the ICBI kept the other, far more extensive part of the bequest, which it continiously complemented by other documents. In particular, documents about the Brunner reception, bequests of family members (Lotte and Leoni Brunner) and bequests of persons from the Brunner circles were collected.

 

De schriftelijke nalatenschap van Brunner bleef in Nederland tijdens WOII buiten bereik van de Nazi´s. Delen daarvan kwamen later in het bezit van het Leo Baeck Instituut in New York. In Nederland heeft het ICBI het omvangrijkste deel bewaard en met steeds meer documenten uitgebreid. Na de overgang van deze collectie naar het Leo Baeck Instituut in Berlijn en de samenvoeging met de documenten van het Leo Baeck Instituut in New York omvat het verzamelde archief in Berlijn publicaties (boeken, artikelen en recensies van en over Brunner), manuscripten (handgeschreven of getypte werken of aantekeningen van en over Brunner), correspondentie (brieven van en aan Brunner), alsmede briefwisselingen van mensen uit de Brunnerkring en foto’s van Brunner en mensen uit de Brunnerkring.

 

De archiefstukken zijn gecatalogiseerd, op microfilm gezet en gedigitaliseerd. Ze zijn via de catalogus van het Leo Baeck Instituut online toegankelijk (hier) en kunnen ook worden ingezien tijdens de bezoektijden van het Leo Baeck Instituut/Archief in het Joods Museum in Berlijn.